Tràng phục linh - tràng vị khang - bênh viêm đại tràng, viêm đại tràng

Đi tìm tại sao táo bón

Khi nào gọi là táo bón?

Bình thường một người có thể đi ngoài từ 1 - 3 lần trong một ngày, đêm cũng có thể trên 3 lần trong một tuần. Được gọi là bị táo bón khi quá 3 ngày chưa đi ngoài, hoặc đi ngoài dưới 3 lần trong một tuần. Táo bón thường có đau thắt bụng từng cơn, phân rắn, mỗi khi đi ngoài phải rặn mạnh.

bình thường thì mọi món ăn , nước uống sau khi vào bao tử rồi xuống ruột đa phần sẽ được hấp thu ở ruột non, phần còn lại và các chất cặn bã sẽ dồn xuống đại tràng (trừ sữa hấp thu chủ yếu ở dạ dày ). Tại đại tràng (ruột già) số còn lại của chất dinh dưỡng sẽ được hấp thu tiếp tục, các chất cặn bã, chất độc do vi sinh vật và quy trình chuyển hóa sinh ra sẽ được đào thải ra ngoài. Trong trường hợp, chẳng hạn chất cặn bã, các chất độc hại lưu lại trong đại tràng của người bệnh càng lâu và càng nhiều thì càng làm ảnh hưởng càng lớn đến sức lực của họ. Khi lượng nước trong chất thải bị hấp thu tiếp tục, càng làm cho phân rắn lại từng cục rất khó đi ngoài, thậm chí rắn như phân dê.

một số người NCT vừa bị táo bón vừa bị một nhóm bệnh khác có liên quan đến táo bón thì mỗi lần đi ngoài càng làm cho bệnh nặng thêm vì phải rặn nhiều làm cho áp lực ổ bụng tăng lên (bệnh trĩ, bệnh tăng huyết áp ).

Những nguyên do

Có nhiều lý do gây nên nên bệnh táo bón, đứng hàng đầu trong các tại sao là do tuổi tác. Tuổi càng cao, tính năng sinh lý bị giảm sút vì cơ hoành, cơ vùng xương chậu yếu đi, các dịch bài tiết của đường ruột cũng giảm đáng kể (dịch vị, dịch mật, dịch ruột). Thêm vào đó, sự co bóp của cơ trơn của đường tiêu hóa ngày càng yếu dần hoặc mắc bệnh nứt kẽ hậu môn gây nên cản trở khi đi đại tiện (đau, rát nên không dám rặn) càng làm cho táo bón tăng lên.

Chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò hết sức quan trọng, vì NCT thường có theo hướng ăn ít chất xơ hơn vì thế khả năng nhai, nuốt và tiêu hóa kém. Lượng chất xơ trong khẩu phần ăn giảm nên dễ dàng bị táo bón. một số NCT do chế độ bổ dưỡng không hợp lý do yêu cầu trong chữa trị một bệnh nào đó nhưng người bệnh lại kiêng khem quá mức, ăn ít hoặc chán không muốn ăn (ăn nhạt, ít muối) nên chất cặn bã ít, phân ít không tạo được phản xạ co bóp của đại tràng gây nên táo bón.

một số NCT do liên tục ăn các loại đồ ăn có nhiều chất béo như bơ, sữa, đường tinh chế, món ăn ít chất xơ, ăn nhiều chất cay, nóng (ớt, hành, hồ tiêu, người yêu tạt) và uống nhiều rượu, bia cũng có tiềm năng gây nên nên táo bón.

Táo bón còn do lượng nước đưa vào cơ thể hàng ngày không đủ sự cần đến (khoảng từ 1,5 - 2,0 lít) để tiêu hóa món ăn . NCT thường lười uống nước (sợ đi tiểu nhiều lần), hoặc ăn ít hoặc không có điều kiện ăn rau, quả cũng làm Giảm dần lượng nước đưa vào người hấp thu .

một số người bệnh thường gặp ở NCT cũng ảnh đến tiêu hóa gây nên táo bón như: bệnh thoái hóa khớp, viêm khớp, loãng xương, các bệnh tim mạch, huyết áp, đái tháo đường, các bệnh hô hấp mạn tính (tâm phế mạn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).

một nhóm trường hợp NCT do đang dùng một số thuốc để điều trị bệnh cũng gây nên tác dụng phụ táo bón như: thuốc chống trầm cảm, thuốc bao bọc niêm mạc bao tử (gastropulgit) hoặc quá lạm dụng một nhóm thuốc có công dụng nhuận tràng như forlax, duphalac (do dùng nhiều quá không có tác dụng nhuận tràng như mong đợi ).

Táo bón cũng có thể do mắc một bệnh khác, điển hình là bệnh trĩ, đặc biệt là trĩ nội. bệnh nhân trĩ thường có theo hướng nhịn đi đại tiện vì sợ đau và chảy máu. Khi nhịn đại tiện lâu và nhiều lần sẽ giảm phản xạ đại tiện, gây tích trữ phân đem đến táo bón.

Một lý do rất quan trọng gây nên táo bón ở NCT là ít vận động hoặc lười vận động cơ thể với vô vàn tại sao khác nhau (do sức khỏe yếu, do mắc các bệnh thoái hóa khớp, do tuổi cao lú lẫn…).

Phòng táo bón Do vậy nào?

Để đề phòng táo bón hoặc giảm dần bệnh táo bón nên ăn nhiều rau trong mỗi một bữa ăn. Các loại rau phù hợp với NCT gồm: mồng tơi, khoai lang, muống, dền, đay. Nên ăn một nhóm thức ăn có nhiều xơ như ruốc thịt, cá. Hàng tuần nếu có điều kiện nên ăn từ 2 - 3 lần cá trong mỗi bữa ăn chính, thay cho thịt. Nên ăn nhiều người quả như cam, quít, bưởi, xoài, đu đủ chín, dưa chuột, mướp đắng, mướp. Chuối chín hoặc củ khoai lang luộc (hoặc nướng) cũng có giá trị đáng kể trong việc phòng táo bón vì có công dụng nhuận tràng. Không nên uống rượu, bia (trừ rượu vang đỏ nhưng cũng không lạm dụng), không ăn chất cay, nóng (ớt, hành, hồ tiêu, ý trung nhân tạt).

Những người có bệnh được bác sĩ chỉ định dùng thuốc mà có công dụng phụ gây táo bón thì cần dùng đúng chỉ định của bác sĩ không lạm dụng thuốc và khi có hiện tượng gây nên táo bón cần báo ngay cho bác sĩ (người trực tiếp điều trị cho mình) có hướng xử trí thích hợp, tránh để táo bón kéo dài xảy ra. Không nên ngồi lâu mỗi lần đi ngoài và cũng không nên ngồi lâu một chỗ. Hàng ngày nên tập thể dục nhẹ nhàng tùy theo sức của mình. Có thể đi bộ trong sân, trong nhà (chẳng hạn nhà rộng) hoặc tốt hơn là quốc bộ ở công viên, đường vắng xe cộ qua lại. Tuy vậy , mỗi ngày cũng chỉ nên quốc bộ khoảng 60 phút là vừa, chia làm 2 - 3 lần.

Nên đọc: Nguyên nhân và điều Trị táo bón